ပထမတစ်ချက်။ ဒီရက်ပိုင်း မြန်မာနောင်း ဦးဆောင်လို့ တခြားသတင်းဌာနတွေကပါ သတင်းအတုတွေ၊ ထိတ်လန့်စိုးရိမ်စရာ မမှန်မကန်သတင်းတွေကို မမှန်ကြောင်း ဖော်ထုတ်ဖွင့်ချတာ လုပ်လာကြပါတယ်။

ဒုတိယတစ်ချက်။ မိတ်ဆွေ ညီလေးတစ်ယောက် ဟိုတစ်ရက်က ရေးထားတာလေး စိတ်ထဲအတော် သဘောတွေ့မိတယ်။ ဘိုလို “အင်စတန့်အာတီကလ်” လို့ ခေါ်တဲ့ မိုးကြိုးသွားပုံနဲ့ သတင်းဆောင်းပါးလေးတွေကို ဖတ်လည်း မဖတ်ဘူး။ ရှဲလည်း မရှဲဘူးတဲ့။ သတင်းဆယ်ပုဒ်မှာ ကိုးပုဒ်က သတင်းတု၊ တစ်ခုကသာ အစစ်မို့ အဲ့ဒီအစစ်တစ်ပုဒ်ကိုပဲ မဖတ်ပဲ နေလိုက်တော့မယ်တဲ့။ မိုးကြိုးသွားနဲ့ သတင်းဆိုတာကိုလည်း အောက်မှာပုံတင်ပေးထားပါတယ်။ (ခွင့်မတောင်းပဲ ကောက်နှုတ်လိုက်ပြီ.. ညီရေ)

တတိယတစ်ချက်။ ပုံမှန်တော့ ကျွန်တော် စာရေးရင် ဘယ်သူ့ကိုမှ ထိခိုက်မှု မရှိအောင် အတတ်နိုင်ဆုံး ကြိုးစားပြီးရေးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီစာမှာတော့ တစ်ချို့က “..ဟာ ဒါ ငါ့ ပြောတာပဲ” လို့ ဖြစ်မှာစိုးပါတယ်။ ရည်ရွယ်ရင်းကလည်း အဲ့လို မဟုတ်ပါဘူး။ “အဲ့တာဆို… ဘာလို့ ရေးတုန်း” မေးရင်… ရွေးကောက်ပွဲ နီးလာလို့ လို့ပဲ တိုတိုတုတ်တုတ် ဖြေပါ့မယ်။

စတုတ္ထတစ်ချက်၊ အပေါ်ကအချက်မှာ ပြောခဲ့သလိုပါပဲ ဘယ်သူ့ကိုမှ ပုဂ္ဂလဓိဌာန် မရည်ရွယ်ဘူး။ အဲ့ဒီထက် ထပ်ပြောရရင်တော့… တချို့သော ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် အသုံးပြုသူတွေဟာ အဲ့လို သတင်းတချို့ကို ရှဲတာမှာ ဘယ်လိုရည်ရွယ်ချက်မှ မရှိပဲ ရိုးရိုးသားသား ရှဲတာကို တကယ်ယုံပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲ့လိုအသုံးပြုသူတွေဟာ အသိဆွေမျိုး အသိုင်းအဝိုင်းတွေထဲမှာကို ရှိနေလို့ပါ။ ဒစ်ဂျစ်တယ်မဟာခုန်ပျံကျော်လွှားမှုနဲ့ နည်းပညာသုံးစွဲသူတချို့ဟာ.. ကွန်ပြူတာကိုကျော်ပြီး ဖုန်းဆီ တန်းရောက်လာကြပါတယ်။ အီးမေးလ်ကို ကျော်ပြီး ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်ဆီ ရောက်လာကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လူကြီးတန်းတွေဟာ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်ပေါ်တင်ဖို့ စာရေးသားရာမှာလည်း အခက်အခဲ ရှိတတ်ကြပြီး ဓာတ်ပုံ၊ ဗီဒီယိုတွေလည်း မတင်ဖြစ်ကြပါဘူး။ အခြားသုံးစွဲသူတွေနည်းတူ စာတွေ၊ ပုံတွေ မတင်နိုင်ပေမယ့် ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်မှာ အလွယ်ကူဆုံး လုပ်နိုင်တာကတော့ ရှဲတာပါပဲ။ ဒါကြောင့် လူကြီးတချို့ဟာ ကောင်းနိုးရာရာလေးတွေတွေ့ရင် ရှဲပါတယ်။ ရှဲတာ ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီပို့စ်မှာတာ့ မရှဲတာဟာလည်း တခါတလေမှာ ကောင်းကြောင်းကို ဆွေးနွေးကြည့်မှာပါ။

−−−
အပေါ်က ပြောတာအကုန် ခြေဆင်းချည်းပါပဲ။ တကယ်ပြောမယ့် အကြောင်းအရာက အခုမှ စမှာပါ။

ဥပမာတစ်ခုအနေနဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးပတ်လောက်က သတင်းတစ်ပုဒ်ကို မိတ်ဆွေတစ်ယောက် ရှဲထားတာတွေ့လိုက်တယ်။ သတင်းအကျဉ်းက “ဗိုလ်ချုပ်ပုံပါတဲ့ ၁၀၀၀ တန်နဲ့ ဆန်သွားဝယ်တာ စာရေးမက အဲ့ပိုက်ဆံလက်မခံ” ဆိုတဲ့ သတင်းပဲ။ စေ့စေ့တွေးကြည့်ရင် အချက် (၂) ချက်ကို ချိတ်ပေးထားတာကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။

၁။ လက်ရှိအာဏာရပါတီဖြစ်တဲ့ NLD က ရိုက်နှိပ်ထုတ်ဝေထားတဲ့ ၁၀၀၀ တန်အသစ် နဲ့
၂။ လူတွေရဲ့ ရှင်သန်လိုစိတ်နဲ့ တိုက်ရိုက်အချိုးကျတဲ့ ဆန်

ကို ချိတ်ပေးထားပါတယ်။ ၁၀၀၀ တန်တွေကပဲ တန်ဖိုး မရှိသယောင်ယောင်၊ လက်ရှိအာဏာရပါတီကိုပဲ ပြည်သူတွေက လက်မခံတော့သယောင်ယောင် (ဘာကိုမှတော့ ဒဲ့ မပြောပဲ) ရည်ညွှန်းသွားတာကို တွေ့ရမယ်။ NLD ဟာ လူတွေရဲ့ အခြေခံရှင်သန်ခွင့်အတွက် အားကိုးစရာမရှိသလိုမျိုး ဆွဲချိတ်သွားတာပါ။

အဲ့လို ပို့စ်မျိုးကို ဘာကြောင့် မရှဲသင့်လဲ တွေးကြည့်ရအောင်။

သတင်းဌာနကြီးတွေ ဘာလုပ်နေလဲ

ဒီလောက်အကဲဆတ်တဲ့ သတင်းကို ဘယ်သတင်းဌာနကမှ အနံ့မခံနိုင်ဘူးဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ သတင်းဌာနကြီးတွေဟာ ခြေတံလက်တံရှည်ပြီး တကယ်ဟုတ်ပြီဆိုရင်လည်း သေချာပေါက် သွားဗျူးမှာပါ။ အင်မတန် ရိုးရှင်းတဲ့ သဘောတရားပါ။ ခဏလေး အချိန်ပေးစောင့်ကြည့်လိုက်ရုံနဲ့ ဒီသတင်းမမှန်ကြောင်း ထင်ရှားသွားပါလိမ့်မယ်။

ကိုယ်က ကံထူးလို့လား

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်သုံးသူပေါင်း သန်း ၂၀ အသာလေး ရှိပါတယ်။ ကိုယ့်ကျမှ ကံထူးပြီး ဒီလိုသတင်း တွေ့တယ်၊ ကြားတယ်ဆိုတာဟာ နည်းပညာသဘောအရ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ တခြားသူတွေလည်း တွေ့ကြမှာပါ။ ကိုယ်ရှဲမှ တွေ့မှာလည်း မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ်တောင် တကယ်တော့ ဖြစ်ဖို့များတာက တခြားတစ်ယောက်ရှဲလို့ တွေ့တာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ “ငါတစ်ယောက်ထဲ သိသေးတာ… ငါရှဲမှ သူများတွေလည်း သိမှာ” ဆိုတာ မဟုတ်ကြောင်း အာမခံပါရစေ။ သူများတွေလည်း မြင်ပါတယ်။ ကျော်သွားလိုက်ကြတာပါ။

အဲ့တော့ အဲ့လူတွေက အပျော်လုပ်နေကြတာလား

ဒါဆို.. အဲ့လို အင်တာနက်စာမျက်နှာတွေက အဲ့လို အရည်မရ၊ အဖတ်မရ အနှစ်သာရကင်းမဲ့တဲ့ ကိစ္စတွေကို ဘာလို့ ထိုင်ဖွနေလည်း ဆိုတော့…. ငွေကြေးအကျိုးအမြတ် မှမဟုတ်ရင် နိုင်ငံရေးအကျိုးအမြတ် ရလို့ပါ။ ဒီလို ခေါင်းစဉ်ပြူးတူးပြဲတဲနဲ့ ရေးတင်တာကို အင်္ဂလိပ်လိုဆို.. (ငါးမျှားချိတ်ထိပ်က) ငါးစာသတင်း တွေလို့ ခေါ်ပါတယ်။ လူအများစု မြင်ရုံနဲ့ဖတ်ဖို့ စေ့ဆော်နိုင်တဲ့ အကြောင်းအရာမျိုးတွေ ဖြစ်တဲ့ လူသေမှုသတင်းတွေ၊ ဟုတ်သော်ရှိ၊ မဟုတ်သော်ရှိ လိုရာဆွဲရေးထားတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေရဲ့ ဗရုတ်သုတ်ခအကြောင်းတွေ၊ လူတွေရဲ့ နိစ္စဓူဝကို ရိုက်ခတ်မှုအားကြီးတဲ့

စီးပွားရေး (ဥပမာ − xxx ဘဏ် ပြိုလဲတော့မည်)
ကျန်းမာရေး (ဥပမာ − ကိုရိုနာရောဂါပိုး ကြောင့် မြန်မာပြည် xxxမြို့မှာ လူတွေသေတာ မနည်း)
ရာသီဥတု (ဥပမာ − ဘယ်နေ့ ငလျင်လှုပ်မည်)

လို ကိစ္စတွေ၊ ဒါမှမဟုတ် မင်းသားမင်းသမီးနဲ့ ဆိုင်တဲ့ မမှန်မကန်သတင်းတွေ၊ အတင်းအဖျင်းဆန်ဆန် လူမှုရေးအရှုပ်အထွေးတွေကို သတင်းခေါင်းစဉ် တပ်ထားလေ့ရှိပါလိမ့်မယ်။ ဒါဟာ ငါးစာနဲ့ တူပြီ အင်မတန်မှ နှိပ်ပြီး ဖတ်ရှုချင်စရာ ကောင်းပါတယ်။ အဲ့လို အင်တာနက်စာမျက်နှာ ဖန်တီးထားသူတွေဟာ လာဖတ်တဲ့လူတွေကို

၁။ ကြော်ငြာတွေပြပြီး ကြော်ငြာတွေကနေ ကြော်ငြာခပိုက်ဆံတွေ ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် လူတွေ နှိပ်ပြီး ဖတ်ဖို့ တွန်းအားဖြစ်စေမယ့် သတင်းခေါင်းစဉ်နဲ့ ဓာတ်ပုံတွေကို သုံးတာတွေ့ရပါလိမ့်မယ်။
၂။ တခါတရံမှာ ကြော်ငြာခပိုက်ဆံက သူတို့ရဲ့ အဓိက ရည်ရွယ်ချက် မဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံရေးအရ အဖွဲ့အစည်းတခုကို ထိုးနှက်ဖို့၊ တဖက်အဖွဲ့အစည်းအပေါ် လူအများ အထင်အမြင်လွှဲမှားပြီး ထောက်ခံမှု ကျဆင်းအောင်၊ အဲ့ဒီကမှ တဆင့် ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ ထောက်ခံမဲ ရရှိမှု ကျဆင်းသွားအောင်အထိ စနစ်တကျ ရည်ရွယ်ပါတယ်။

အဲ့ဒီတော့ ကိုယ်က အဲ့လို သတင်းကို နှိပ်ပြီးဖတ်ရင် အနည်းဆုံးအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ မရိုးဖြောင့်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်နေတဲ့ အလုပ်ကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေတဲ့ ကြော်ငြာခကို ကိုယ့်ဖုန်းဘစ်လ် အကုန်ခံပြီး ကူရှာပေးသလို ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

အဲ့ထက်ပိုပြီး အဲ့လိုသတင်းမျိုးကို ကိုယ်က ရှဲလိုက်မယ်ဆိုရင်… စဉ်းစားကြည့်ပါ။ သူတို့ရဲ့ ယန္တရားကြီးမှာ ကိုယ်ဟာ တစိတ်တပိုင်းအနေနဲ့ ဝင်ပြီး အကောင်အထည်ဖော်ပေးတဲ့ အနေအထား ဖြစ်သွားမှာပါ။ သူတို့ကတော့ သဘောတွေကျပြီး ကျေနပ်နေကြမှာပါပဲ။ ကိုယ်ကသာ အသုံးချခံဖြစ်သွားတာပါ။ နိုင်ငံရေးအရဆိုရင်လည်း မမှန်မကန်နည်းလမ်းနဲ့ ဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်ချင်တဲ့ သူတွေရဲ့ ပယောဂထဲ ကိုယ်က တတပ်တအား ကိုယ့်သဘောနဲ့ကိုယ် ဝင်ပါတဲ့သဘောဖြစ်မှာပါ။

ဒါဆို ဘာလုပ်ရမတုန်း….

အကဲဆတ်တဲ့ သတင်းတခု တွေ့ရင်… “မရှဲဘူး” ဆိုတဲ့အတွေးကို အရင် အခြေခံမူအနေနဲ့ ကိုင်စွဲပါ။ လူတစ်ဦးတစ်ယောက် (သို့) လူတချို့ကို ဖတ်စေချင်တာမျိုးဆိုရင် မက်ဆန်ဂျာကနေပဲ ရှဲပါ။ ပေါ်ပင်အတင်းအဖျင်းစာမျက်နှာတွေရဲ့ အသုံးချခံမဖြစ်ဖို့ မရှဲခြင်းဖြင့် ဆန့်ကျင်ပါ။

လုံးဝ ဘာမှကို မရှဲသင့်ဘူးလား…

မဟုတ်ပါဘူး။ လူမှုကွန်ယက်ရဲ့သဘောကိုက အဲ့လို မဟုတ်ပါဘူး။ ဖတ်ကြည့်လိုက်လို့ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ သတင်းဆို ဖတ်ရတာကို စိတ်ချမ်းသာစရာရှိပါတယ်။ တခြားလူတွေကိုလည်း စိတ်ချမ်းသာစေချင်လို့ ရှဲတာမျိုးကတော့ တကယ်ကောင်းပါတယ်။ သတင်းဌာနကြီးတွေရဲ့ သတင်းတွေဟာလည်း စိတ်ချယုံကြည်ရလို့ ရှဲလို့ ရပါတယ်။ ဒီအပေါ်မှာ ကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေနဲ့ အပြန်အလှန် အတွေးအမြင်တွေကို ကောမန့်မှာ ဆွေးနွေးနိုင်ပါသေးတယ်။ နောက်ပြီး.. အပြုသဘောရော… အပျက်သဘောရော မဆောင်တဲ့ ကိစ္စ ဥပမာ…

ချက်နည်းပြုတ်နည်း
အိမ်ပြင်ဆင်နည်း
ပညာဘာသာဗေဒ ကိစ္စရပ်တွေ
ကလေးတွေ၊ ကြောင်လေးတွေရဲ့ ချစ်စရာ ဗီဒီယိုလေးတွေ
ဟာသလေးတွေ၊ ဟာသဖြစ်သွားတာလေးတွေ စသဖြင့်

တွေကို ရှဲရင်လည်း သိပ်ကြီး သင့်၏ မသင့်၏ စဉ်းစားစရာ မလိုပဲ ရှဲလို့ရတာပါပဲ။

နိဂုံး

လူမှုကွန်ယက်ကို “ဟိုလိုမသုံးနဲ့.. ဒီလိုသုံး” လို့ ပြောရတာ အတော်တော့သတိထားရပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ခြေဆင်းကို အရှည်ကြီး စကားပလ္လင်ခံနေရတာပါ။ အားလုံးပဲ ဆိုလိုရင်းကို လက်ခံနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

လေးစားခြင်းဖြင့်
သန့်ဇင်ဦး